Savunma Mimarisi Nasıl İşliyordu?
Dar Dış Açıklık, Geniş İç Cephe: Mazgalın dışa bakan kısmı bıçak keskinliğinde ince bırakılırken iç tarafta huni biçiminde genişletilirdi. Böylece okçu, neredeyse görünmez hâlde çok geniş bir atış açısına sahip olurdu.
Yüksek Niş: Delikler göğüs hizasının biraz altında başlar, yukarı doğru uzar; okçunun hem oturarak hem ayakta atış yapmasına imkân tanır.
Taş Kapan Kapakları: Kuşatma bitiminde mazgal içten kapatılır; yağmur, rüzgâr ve düşmana karşı ek koruma sağlanırdı.
Burçların Ardındaki Gizli Odalar
- Her mazgalın gerisinde dar platformlu odalar veya basamaklı galeriler bulunur.
- Bu odalarda oklu sandıkları, yedek yaylar ve dar “kaş gözü” ile gün ışığı alan havalandırmalar yer alır.
- Bugün bazı odalar duvarla örülü olsa da, mazgal yoğunluğu size içerideki koridor ağını ele verir.
Amasra’daki Mazgal Tipleri
Tip | Şekil | Fonksiyonel Avantaj |
---|---|---|
Dikine Yarık | “I” şeklinde, en yaygın form | Klasik uzun menzilli atış |
Haç (Cruciform) | “+” veya “T” şeması | Hem yatay hem düşey hedefleme |
Balık Kuyruğu (Fishtail) | Uçta içe doğru kıvrım | Geniş yan görüş, dar dış cephe |
Nerelerde Benzer Mazgallar Görebilirsiniz?
Kale | Şehir | Dönem | İlginç Detay |
---|---|---|---|
Rumeli Hisarı | İstanbul | 15. yy Osmanlı | Boğaz’ın en dar noktasını kaplayan balık-kuyruk mazgallar |
Yedikule Hisarı | İstanbul | 15. yy Osmanlı | İç avludaki haç biçimli nişler ve ok taşları izleri |
Alanya Kalesi | Antalya | 13. yy Selçuklu | 140+ mazgal, Akdeniz’e bakan “T” biçimli açıklıklar |
Bodiam Castle | Sussex, İngiltere | 14. yy Plantagenet | Çift hatlı savunmada üst-alt mazgal kombinasyonu |
Château de Carcassonne | Carcassonne, Fransa | 12-13. yy | İki katlı devriye koridoru boyunca farklı tipler |
Edinburgh Castle | Edinburgh, İskoçya | 12-16. yy | Tüfekli savunmaya uyarlanmış genişletilmiş mazgallar |
Stratejik Katman
Bu minik pencereler sayesinde Amasra Kalesi, “görünmez nişancıların” kalesi hâline gelmişti. İnce taş işleri, Bizans’tan Ceneviz’e uzanan çok katmanlı savunma kültürünü yansıtırken, mazgal ağının yoğunluğu liman kentinin ticari ve askerî önemini pekiştirir.